SPSS’e Veri Aktarma

SPSS analiz programına doğrudan veri girişi yapılabildiği gibi pek çok farklı dosya formatından da SPSS’e veri aktarma mümkündür. SPSS yazılımına doğrudan girilen veriler “.sav” formatındaki bir dosyada saklanır. Analiz için kullanacağınız veriler hali hazırda “.sav” formatında ise herhangi bir ekstra işlem yapmanıza gerek olmaz. Doğrudan çift tıklayarak program üzerinde bu verileri görmeniz ve değişiklik yapmanız mümkündür. Ancak her zaman bu formatta hazır veri bulmak mümkün olmaz. Bunun bir sebebi çoğu online anket hizmetinin anket sonuçlarını “xls” ve “xlsx” gibi daha yaygın excel formatlarında temin etmesidir. Diğer bir sebep ise excel’e veri girişi yapmanın çoğu zaman daha kolay olmasıdır.

Excel Veri Girişi Neden Daha Kolaydır?

SPSS üzerine doğrudan el ile veri girmek mümkündür. Bu nedenle akla şu soru gelir: “Neden Excel’den SPSS’e veri aktarmayı seçmeliyiz?”. Bunun temel sebebi aslında bu yazılımların amacında gizlidir. SPSS istatistiksel analize yönelik bir programdır. Girilen verilerin analiz edilmesi asıl amacıdır. Excel ise bir tablolama programıdır. Girilen verileri tablolama ve manipüle etmek için pek çok metot sunar. Bu nedenle veri girişinde SPSS’e göre çok daha fazla esneklik sunar. Bunun yanı sıra excel çok daha fazla kişinin aşina olduğu bir programdır. Bu da dikkatli yapılması gereken veri girişinde bir avantaj oluşturur.

Excel’den SPSS’e Veri Aktarma Sırasında Dikkat Edilecekler

Excel’den SPSS’e veri aktarma aşamasında birkaç unsura dikkat etmeniz yararlı olacaktır.

İlk Satırda Değişken Adlarının Bulunması: SPSS’e veri aktarma sırasında size değişken isimlerini ilk satırdan okuma seçeneği sorulur. Excel’in ilk satırına değişken isimlerinizi düzgün yazarsanız tekrar üzerinden geçmenize gerek kalmaz.

Değişken isimlerinin yazım şekli: SPSS değişken isimlerinin harf ile başlamasını ister. Bu nedenle sayıyla başlayan bir değişkenin adı SPSS’e aktardığınızda değişir. Örneğin “1. Soru” şeklinde yazdığınız değişken ismi SPSS’e aktardığınızda “@1.Soru” olacaktır. Label kısmında ise “1.Soru” yazacaktır. Bu durum, SPSS analizlerde değişken adını değil label’da yazan açıklamayı gösterdiği için çoğu zaman bir sorun oluşturmaz. Ancak bununla karşılaşmak istemiyorsanız harf ile başlamanız daha doğru olacaktır. Bunun yanı sıra çift kelime değişken isimlerinde SPSS’e aktarıldığında aradaki boşluk kapatılacaktır. Ama yine doğru yazımı “label” kısmında görebiliriz.

Verilerdeki Boşluklar: SPSS’e veri aktarırken boşluklar da olduğu gibi aktarılır. Yazılım analizlerde bu boşlukları hesaba katmaz. Yani 50 anketiniz varsa anca bir soruyu 35 kişi cevaplamışsa SPSS 35 kişi üzerinden anketi yürütür. Eğer boş bırakanları “boş bırakmış” şeklinde değerlendirmeye almak istiyorsanız bu boşluklara excelde bir değer atayabilirsiniz. Ya da SPSS’de düzeltmek üzere boş da bırakabilirsiniz.

Sıra işareti: Sıra sütunu eklemek verilerin düzenlenmesi gerektiğinde oldukça faydalı bir araçtır. Bazen veriler üzerinde değişiklik ya da düzenleme yaparken büyükten küçüğe, küçükten büyüğe sıralama yöntemine başvurabiliriz. Bu durumda verilerin sırası doğal olarak bozulacaktır. Normal şartlarda bu bir sorun değildir. SPSS’de analiz yaparken anketlerin sıralaması bir önem taşımaz. Ancak bazen veriler aktarılırken nadirde olsa sorunlarla karşılaşabiliriz. Küsuratlı sayılar bazen yuvarlama hataları ya da nokta ve virgül notasyonundan dolayı problemler yaratabilir. Bu durumda hatanın hangi sırada yapıldığını, doğru verinin ne olduğunu belirlemek için sıra numarası olması faydalı olacaktır.

Excel’den SPSS’e Veri Aktarma

SPSS yazılımında File menüsüne gelip Open>Data seçeneğini seçersek bir pencere açılacaktır. Öncelikle “Files of type” seçeneğinden excel seçeneğini seçmemiz gerekir. Ardından excel dosyamızın bulunduğu klasöre gelip dosyayı seçip “open” dediğimizde karşımıza ikinci bir pencere çıkacaktır.

Eğer excel dosyasının ilk satırında değişken isimlerimiz var ise “Read variable names from the first row of data” seçeneğinin işaretli olduğundan emin olmamız gerekir. Aksi takdirde program değişken isimlerini de veri olarak değerlendirir. Eğer, ilk satırda değişken isimlerine yer vermediysek bu seçeneğin işaretini kaldırmalıyız. Bu seçeneğe de “OK” dediğimizde SPSS’e veri aktarma işlemini tamamlamış oluruz.

SPSS değişken tiplerini ve ölçeklerini otamatik olarak tanır ancak, cinsiyet vb. gibi değişkenleri metin olarak bıraktığımızda bunları analiz edemeyiz. Bu nedenle bu aşamadan sonra değişken türlerinin ve ölçeklerinin kontrol edilmesi ve analize uygun hale getirmemiz gerekir.

Eğer siz de SPSS’e veri aktarma ve verilerinizi düzenleme konusunda sorun yaşıyorsanız bize ulaşabilirsiniz.