Hipotez Nedir ve Hipotez Nasıl Yazılır?

Hipotez Nedir ve Hipotez Nasıl Yazılır?

Hipotez Nedir?

Yüksek lisans ve doktora tezi gibi bilimsel çalışmalarda istatistiksel bir çalışma gerçekleştirmek için öncelikle hipotez kurulması gerekir. Bu zorunluluk hipotez nedir sorusunu gündeme getirir. Basitçe tanımlamak gerekirse hipotez daha fazla araştırma için bir başlangıç noktası teşkil edecek bir açıklama ya da varsayımdır. Ancak bir başlangıç noktası olması hipotezin tamamen rastgele olacağı anlamı taşımaz. Sınırlı da olsa bir takım dayanağı bulunması zorunludur. Bu da aslında hipotez kurarken dikkat edilmesi gereken bazı unsurları gündeme getirir.

Hipotez Nasıl Yazılır?

“Hipotez nedir” sorusunu sorduğumuzda aslında kaçınılmaz olarak hipotez kurarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini de araştırmamız gerekir. Basitçe sıralamak gerekirse bir hipotez kurarken şunlara dikkat etmemiz büyük önem taşır:

  • Hipotez mantıklı mı?

Hipotez yazarken çalışma neticesinde doğrulanması ya da yalanlanması gereken bir varsayımda bulunuruz. Her ne kadar çalışma sonucunda hipotez kabul edilecek ya da reddedilecek olsa da bilimsel araştırmada kabul edilebilecek hipotezler yazılması genel teamüldür. Örnek vermek gerekirse, istihdam oranları üzerine bir çalışma yapıldığını düşünelim. Yaş gruplarına bakarak 65 yaş üstü bireylerde mantıken istihdamın çok yüksek olamayacağı göz önünde bulundurmalıyız. Bu bağlamda hipotezimizi kurmamız gerekir. Yani, “65 yaş üstü bireylerde istihdam oranı diğer yaş gruplarından daha yüksektir”. Şeklinde bir hipotez kurarsak yapısal olarak yanlış bir hipotez olmamakla birlikte bu hipotez kuvvetle muhtemel reddedilecektir.

  • Hipotez eldeki yöntemlerle sınanabilir mi?

Bu problemi özellikle yüksek lisans öğrencilerinde sıklıkla görürüz. Çok fazla zincirleme hipotez kurulmaktadır. Ancak eldeki veriler ve analiz yöntemleri bu soruların tamamını cevaplamak için yeterli değildir. Örnek vermek gerekirse bir tez çalışmasında aile bağlarını ölçen bir ölçek kullanıldığını varsayalım. Anket formunda da katılımcılara kaç kardeş oldukları sorulduysa buradan kolaylıkla bir hipotez üretebiliriz: “3 kardeş ve üzeri olan kişilerin aile bağları daha kuvvetlidir”. Bu hipotezde hiçbir problem yok. Ancak bu hipotezden yola çıkarak “3 kardeş ve üzeri olan kişilerin aile bağları kardeşler arası iletişimden dolayı daha yüksektir” şeklinde bir hipotez eldeki verilerle sınanamaz. Bunun için öncelikle kardeşler arası iletişimin ölçülmesi gerekir. Daha sonra aile bağlarıyla ilişkilendirilmesi bu ilişkinin kardeş sayılarıyla desteklenmesi gibi pek çok farklı süreç devreye girer. Bu tarz yorumlamalarda nitel analizlere de başvurulması gerekmektedir. Eğer çalışmada bu analizler gerçekleştirilemeyecekse bu hipotez ancak tartışma bölümünde ele alınmalıdır.

İstatistiksel Hipotez Nedir?

İstatistiksel hipotez, adından da anlaşılacağı üzere istatistiksel olarak doğrulanabilen ya da reddedilebilen hipotezlerdir. Ancak pek çok öğrenci istatistiksel hipotezden bahsederken H0 ve H1 hipotezlerini kasteder. Peki bunlar tam olarak ne ifade eder?

H0 hipotezi, yokluk hipotezi ya da sıfır hipotezi istatistiksel farkın, ilişkinin yokluğunu ifade eder. H1 hipotezi ise karşıt hipotez, araştırma hipotezi ya da alternatif hipotez gibi pek çok isim alır. Bu da ilişkinin/farkın varlığını ifade eden hipotezdir. Yani H0 ve H1 birbirine zıt hipotezlerdir.

Basit Hipotez Örnekleri

Yüksek lisans ve doktora tezlerindeki istatistiksel çalışmalarda çoğunlukla basit hipotezler kurulmaktadır. Basit hipotez, en sade tanımıyla iki değişken arasındaki ilişkiyi/farkı ifade eden hipotezlerdir. Basit hipotezlere örnek vermek gerekirse;

Demografik formdaki bilgilerden yola çıkarak üretilebilecek bazı hipotezler ise;

Yokluk hipotezine örnek vermek gerekirse;

Yokluk hipotezi örneği

Bazı akademisyenler ise tezlerde hipotezlerin şu şekilde gösterilmesini istemektedir:

Doktora ya da yüksek lisans tezlerinizde hipotezlerinizin kurulması konusunda desteğe ihtiyacınız varsa bize ulaşabilirsiniz.

1 Comment

Leave a Reply

İstatistik Hocam Hakkında

Copyright © 2013-2024 istatistikhocam.com