Nicel Veri Analizi Nedir?

Nicel analiz, nicel veri analizi ya da kantitatif analiz, sayısal verilerin toplanması ve bu verilerin çeşitli matematiksel ve istatistiksel metotlar kullanılarak değerlendirilmesi esasına dayanan bir analiz yöntemidir. En basit haliyle bir olgunun matematiksel olarak ifade edilmesini, açıklanmasını amaçlar. Kullanım alanı oldukça geniş olup yüksek lisans ve doktora tez çalışmalarında sıklıkla tercih edilir. Pek çok çalışmada tek başına nicel veri analizi yöntemleri tercih edilebileceği gibi nitel analize tamamlayıcı olarak ya da nitel analizle desteklenerek kullanılabilir.

Nicel analizin araştırmacı açısından pek çok avantajı bulunmaktadır. Bunların en başında standartlaştırılmış sonuçlar içermesidir. Elde edilen veriler en basit haliyle “sayılar” olduğundan bir olgunun ölçülmesini ve değerlendirilmesini kolaylaştırır. Karşılaştırmalara olanak sağlaması nicel veri analizinin diğer bir avantajıdır. Sayısal veriler farklı gruplar arasında karşılaştırılabilir ve istatistiksel olarak aralarında bir fark ya da bir ilişki olup olmadığı yönünde yorumlamalar yapılabilir.

Elbette avantajlarının yanı sıra dezavantajları da bulunmaktadır. Nicel araştırmalar sonuca ilişkin bilgi verir. Bir olgunun mevcut durumu hakkında bilgi sağlar ancak neden böyle odluğu konusunda bilgi vermez. Örnek vermek gerekirse, bir tez çalışmasında İş Tatmini Ölçeği kullanılarak birtakım veriler elde edilmiş olsun. Bu verilerin analizi sonucunda “Kadınlar, erkeklere göre daha yüksek iş tatminine sahiptir” şeklindeki bir hipotezi kabul edilebilir. Ancak, neden kadınların daha yüksek iş tatminine sahip olduğu açıklanamaz. Bunun yanı sıra, nicel analizlerde geçerlilik ve güvenilirlik (Link ver) gibi, ya da Power Analizi/Güç Analizi gibi unsurlar söz konusudur. Bunlar elde ettiğimiz verilerin ve bu verilerle yaptığımız analizlerin ne ölçüde amaca hizmet ettiğini ve ne kadar güvenilir olduğunu belirler.

Nicel Veri Analizi İçin Veri Toplama Araçları Nelerdir?

Nicel veriler sıklıkla anket, ölçek ya da testler ile toplanır. Çoğu zaman yüksek lisans ve doktora testlerinde “anket” kelimesi bu üçünün toplamı şeklinde kullanılır. Şeklen doğru bir tanım olarak kabul etmek mümkün olsa da işlevsel olarak ifade ettikleri kavramlar farklıdır.

Anket: Anketler en temel haliyle bilgi toplama araçlarıdır. Kişilerin cinsiyetleri, medeni durumları, eğitim durumları, gelir seviyeleri gibi demografik bilgiler anketler yoluyla belirlenir. Bunun yanı sıra anketlerde “ne sıklıkla spor yaparsınız”, “ailenizde kanser hastası var mı?”, “daha önce psikiyatrik tedavi gördünüz mü?” gibi araştırma konusuna yönelik bilgi toplamaya yönelik sorular da anketlerde yer alır.

Ölçek: Ölçek, adından anlaşılacağı üzere bir olayı, olguyu vb. ölçmek için hazırlanmış olan veri toplama aracıdır. Genellikle bir toplam ve/veya ortalama puan elde edilir. Bu bağlamda elde edilen değerler istatistiksel analiz yöntemlerinde kullanılır. Ölçek örneği vermek gerekirse: İş Tatmini Ölçeği, Psikolojik Sermaye Ölçeği, Motivasyon Ölçeği vb. gibi.

Test: Test ise ölçekle benzer olsa da bir niteliğin sayısal olarak belirlenmesinde kullanılır. Genellikle eğitimde kullanılan ölçme araçları test olarak adlandırılır. Örneğin YDS, DGS gibi sınavlar başarı testlerine örnek teşkil eder.

Nicel Veri Analizi Yöntemleri

Nicel veri analiz yöntemlerini pek çok farklı şekilde sınıflamak mümkündür. Farklı sınırlamaların farklı kesişim kümeleri bulunur. Verilere göre ikiye ayrılır:

1. Parametrik Analiz Teknikleri/Parametrik Testler
2. Parametrik Olmayan Analiz Teknikleri/Parametrik Olmayan Testler

Şeklinde sınıflayabilir. Parametrik ve parametrik olmayan testler hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayınız.

Analizin amacına göre ise yine ikiye ayırmak mümkündür:

1. Farklılık incelemeye yönelik analiz teknikleri
2. İlişkileri incelemeye yönelik analiz teknikleri

Farklılıkları İncelemeye Yönelik Analiz Teknikleri

Farklılıkları incelemeye yönelik nicel analiz yöntemleri gruplar arasındaki farkın istatistiksel olarak bir anlam ifade edip etmediğini inceler. Buradaki bir farklılık tek örnekleme testlerdir. Örneğin tek örneklem t testinde iki grup arasındaki farktan ziyade, beklenen bir değerden ya da bir normdan anlamlı ölçüde sapma olup olmadığına bakılır. Farklılıkları inceleme yönelik nicel analiz yöntemlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Tek örneklem t testi
• Bağımsız gruplar t testi
• Mann Whitney U testi
• Bağımlı gruplar t testi
• Tek yölü varyans analizi (One Way ANOVA)
• Kruskal-Wallis Testi
• Wilcoxon işaret testi
• K-S (Kolmogorov Smirov) testi

İlişkileri İncelemeye Yönelik Analiz Teknikleri

İlişkileri incelemeye yönelik analizler ile iki değişken arasında bir ilişkinin var olup olmadığının ortaya konulması amaçlanır. Bu analiz teknikleri korelasyon ve regresyon olarak iki koldan ele almak mümkündür. Korelasyon iki değişken arasında bir ilişkinin varlığını test ederken regresyon bu ilişkinin matematiksel bir formül olarak ifade edilmesini amaçlar. Korelasyon ve regresyon hakkında daha fazla bilgi için tıklayabilirsiniz.

Doktora ve yüksek lisans tezlerinizde nicel veri analizi desteği için bizimle iletişime geçebilirsiniz.